To Northern Mozambique

""This is one of Africa's last frontiers - wild, beautiful and untamed. Inland are vast expanses of bush where enough lions and elephants still roam to be the stuff of local lore and wreak havoc on villages; Along the coast is an almost endless succession of unspoiled beaches and islands, plus Mozambique Island- one of southern Africa's most alluring destinations.
The North might ass well be a seperate country. It's divided from the rest by several major rivers and hundreds of kilometres of road. ""
--> Lonely Planet
Van Likoma Island een kleine boot genomen samen met een Engels Koppel.
Grappig was dat de man die ons uitstempelde in Malawi, de Engelse beschuldigde dat hun visum verlopen was, toen bleek dat zijn stempel een dag later was ingesteld dan het effectief was :). Instempelen in Mozambique was al onmiddellijk iets moeilijker, eerste kennismaking met het Portugees.

De "ilala"-Ferry

Om naar Mozambique te geraken moest ik het ‘lake Malawi’ oversteken. Er vaart maar één groot schip op dit meer en slecht 1 maal per week, dit is de ‘Ilala Ferry’, een oud koloniaal schip, waarmee ik op Likoma Island moest zien te geraken. Ik kocht voor een keer een eerste class ticket omdat ik dacht er goed te slapen, maar toen ik op het bovenste dek kwam bleken de matrassen op en het werd dus de harde vloer (had beter tweede class genomen, maar soit) Om aan land te gaan moesten we ons in zo’n reddingssloep hijsen, er werd vooral niet naar het aantal ’22 personen’ gekeken, voller konden ze niet geladen zijn, het water stroomde bijna over de rand de sloepen in…en dicht aanmeren kon ook niet dus iedereen kwam kletsnat aan op Likoma.

De verkiezingsuitslag...

De bus naar Uvira..
De weg lag er gelukkig beter bij dan tijdens de heenreis. Geiten, kippen en kalkoenen in het volgestouwde busje, waardoor de koffer een beetje open moest staan. Aan een geïmproviseerde politiecontrole rijdt er een ander busje tegen de achterbumper, die er afgeduwd werd en half over de uitlaat kwam te hangen. Waardoor alle uitlaatgassen in de bus terechtkwamen, en de dieren bijna gekookt werden. Huh, ja, we konden er niets aan doen, en ander transport nemen was ook geen optie.. dus in een halve gaskamer verdergereden, hoofdpijn en hoesten, vooral voor de kleine kindjes niet gezond. Na 6 uur eindelijk aan het begin van Uvira aangekomen.. toeterende auto's en mensen die 3 vingers opstaken. Ik vroeg een medepassagier of ze misschien de uitslag van de verkiezingen hadden gegeven.. nee nee, dat kan niet, 't is pas 4 u 's middags. Maar nee, de uitslag was plots bekend gemaakt: Kabila was de grote overwinnaar (wat een verrassing ;) ) In Uvira had Kabila met bijna 60 procent gewonnen, dus er was een groot feest aan de gang, dat de hele nacht heeft geduurd. In bepaalde 'quartiers' was het wel stil (waar vooral de Kamerhe-stemmers wonen) Na telefoontjes met de vrienden in Bukavu bleek dat er daar minder uitbundig werd gevierd. Ze lachten vooral ook met "Tshitshi", beelden een oude man met brilletje uit tijdens het dansen, die dan op de grond viel. Vlaggen, T-shirts, petjes, vuvuzela's met Kabila op overal...



Aan het luisteren naar het nieuws uit Kinshasa:

6 dec = VerkiezingsUitslag?

"Okapi, ca semble q'ils ont oublie de donner les resultats des elections :)"
48 uur uitstel is er gevraagd door de kiescommissie om de resultaten bekend te maken, maar dit werd pas deze morgen gemeld en dan nog niet op alle zenders. Ocharme de gasten die heel de nacht, in het donker -want er is alweer heel de tijd geen electriciteit- aan hun radio'tje gekluisterd waren.
Gisteren waren we nog nen 'Primus' gaan drinken met de 'equipe provincial' en we discussieerden wat over de verkiezingen, het favouriete onderwerp natuurlijk tegenwoordig. Ineens fluisterde er iemand, pas op, let op jullie woorden, we zouden beter over een ander onderwerp praten, er zijn een heel deel agenten van de geheime dienst aanwezig, de ANR, om de gesprekken af te luisteren die de ronde doen onder het volk. Huh? ik draai me verbaasd om en idd er zitten hier en daar mannen alleen aan een tafeltje de aanwezigen te observeren.

Verkiezingen 3

Morgen wordt de uitslag definitief bekend gemaakt, 'le 6 decembre a zero heure'..
Er kan nog altijd niet gesms't worden, nu zelfs ook niet meer naar het buitenland. Bellen lukt nog, maar enkel in dezelfde provincie. Het stilleggen van het smsverkeer is eigenlijk heel vervelend, wnt dikwijls is er geen stroom genoeg om altijd de gsm op te laden en via sms kan je dan tenmiste iets laten weten als de gsm uitstaat. Het is ook verwonderlijk dat dit zomaar kan,leve de democratie, raar dat ze facebook en internet nog niet uitgeschakeld hebben. Het is wel een feit dat velen hier gewoon alles voor waar aannemen wat ze via sms krijgen. De laatste 'rumeur'sms'en waren er met de verkiezingsuitslagen van Tshisikedi, waar hij in alle provincies de grote koploper was met meer dan 70% van de stemmen ( niet waarheidsgetrouw dus) ondertekend door het Vaticaan. 'Oui, mais okapi, als het vaticaan dit stuurtm zal het toch wel waar zijn zeker??' tjah...
De sfeer is gespannen, de mensen zijn niet meer 'afwachtend', maar lijken eerder nerveus en bang voor morgen. Net alsof er een grote donderzolk boven de stad hangt, de vrolijke ambiance van vorige week is volledig verdwenen. We kunnen dan niet meer sms'n, op internet kunnen er vele -gratis- met hun gsm. Gisteren waren er een groot aantal bezoekers bij m'n 'familie' en de dingen die ze me lieten lezen verontrustten me. Er werd opgeroepen tot gewelddadige acties als Kabila aanbleef, er werd verteld dat er al gewapende milities zijn opgericht. En dan volgen alle geruchten over de vervalsingen, dat er vliegtuigen vol stembiljetten uit Zuid-Afrika zijn overgevlogen met stemmen voor Kabila, dat Europa de observateurs heeft beinvloed en enkel Kabila ondersteund, dat de MONUSCO niet onpartijdig is, dat Tshisikedi de 11e kandidaat is en dat er op de stembiljetten maar 10 nummers stonden,nogmaals dat de stylo's vervalst waren,... en het is de plicht van elke Congolees om nu op te staan en te vechten voor z'n rechten. Wat zeker is, is dat er weer zoveel onschuldige mensen onder zullen lijden. Ze verwijzen al naar Cote d'Ivoir en Libie ect. Ik vraag me af hoeveel er dan werkelijk vervalst is, hoe sterk is Kabila aan z'n macht gehecht en hoever gaat hij om de macht te behouden? Wat is de invloed van het Westen?
Ben er wel zeker van dat er veel verzonnen wordt en kwaadwillig verspreid.
Als ik wat rondvraag rondom me hoe ze denken dat morgen zal verlopen:de oudste zoon gaat morgen niet naar school, zijn kandidaat heeft al zeker niet gewonnen, dus hij wil niet buitenkomen. De vader gaat wel werken maar toch voorzichtig zijn, en als het 'chaud' wordt terugkeren naar huis. De buren zullen hun kinderen niet naar school zenden. Sommige vrezen relletjes, anderen verzekeren me dat dit enkel in Kinshasa zal zijn en niet de Kivustreek.
Op de 'place d'Independance' grote politieverzameling, zeker 500 man. 'Bereiden ze zich voor op morgen?' Vraag ik aan een politie-agent die blijkbaar geen zin had in het defile en verderop stiekem een Primus drinkt. ' Nee, gewoon het delen van info..' Wat later vertellen Laurent en Dieumerci me dat dit meestal gebeurt voordat er iets dreigt aan te komen van opstand. De politie verzamelt en rijdt erna met grote sireines en vertoon van alle bewapening door de stad om te tonen dat ze aanwezig zijn, dat je niets moet proberen want dat er met hen niet gesold wordt.
Het is afwachten naar morgen... ook hoelaat er nu precies uitslag zal gegeven worden, is niet zo duidelijk. Ik ken er alleszins enkele die de hele dag aan hun radio zullen gekluisterd zijn..

Verkiezingen 2

Volgens de peilingen doet Thsikikedi het heel goed, maar Kabila nog altijd op kop, in Zuid-Kivu heeft vooral -zoals te verwachten- Kamerhe het goed gedaan. De officiële uitslag wordt pas de 6e december bekend gemaakt. Nu is alles nog rustig, dikwijls gaan discussies wel over wie gaat winnen enzo, ze zijn afwachtend naar dinsdag, ze verwachten dat het zal stuiven (zeker als er machtsoverdracht zal moeten gebeuren.. zullen de soldaten=kabila-aanhangers dit aanvaarden en zomaar laten gebeuren?). De MONUSCO is alleszins in opperste paraatheid.

Eén van de scoutsvrouwen was onafhankelijk observatrice en had tijdens de verkiezingen iets gemeld aan de kiescommissie en krijgt nu verdachte, onbekende telefoons uit Kinshasa om haar te localiseren, ze is er toch ongerust over...

Op de markt zijn er steeds minder groenten te verkrijgen. Die komen de mensen uit de afgelegen dorpen brengen, maar die wagenhet niet meer de weg naar Bukavu te bewandelen,uit angst voor wegblokkades en opstandjes.. ze wachten 6 december af. (alhoewel ik denk dat het nu juist rustiger is)

Omdat er teveel geruchten zijn rondgestrooid via sms'n ( zoals het gerucht van de vanzelfuitwissende stylo's) kan er niemand meer sms'n. Ik dacht eerst dat het aan mijn 'Airtel'netwerk lag of de enorme regenval van afgelopen dagen. Gelukkig kunnen we nog bellen.
Ondertussen worden de laatste stembiljetten per UNhelicopter uit de onbereikbare dorpen gehaald (Shabunda enzo).

-

M'n dagen zijn heel goed gevuld: vergaderingen met de équipe provincial voor evaluatie en voortgaan van het partnership en uitzenden volgende vrijwilliger, groepsbezoekjes en bij de verschillende families langsgaan. Merci à tous le monde pour l'acceuil chaleureux!!
Baby's dragen hier geen pampers, en dit zusje van Hemione gaf me dan ook een nat en warm welkom :D

Eten wat de pot schaft :)

Koeienpoot en geitenkop: 'k kan niet zeggen dat het ongeloofelijk lekker is, maar eetbaar :), toch voorgesteld om n's iets Belgisch te eten en samen een spaghetti klaargemaakt.

Rouw..

Bij een sterfgeval doen ze begrafenis en normaal volgt dan drie dagen rouw samen in het huis van de overledene met alle familie en vrienden. Maar als iemand ouder dan 80 sterft dan houden ze meer een 'feestelijk' afscheid van drie dagen, samen eten en drinken. Zo was ook de groottante van de familie gestorven en even m'n medeleven gaan tonen. Alle vrouwen bij elkaar, alle mannen, samen 'sombé' en foufou eten. Hier en daar toch wat treurige gezichten maar algemeen vrolijke sfeer.

Accident

De tante waarbij ik verblijf gaat regelmatig 'pagnes' (de kleurrijke stoffen waarmee ze hun kleren maken) verkopen in Bujumbura. Er was aangekondigd dat de zaterdagavond voor de verkiezingen de grenzen gingen sluiten om te vermijden dat er onlusten door Rwandezen of Burundezen zouden worden veroorzaakt.. Dus de zaterdag vertrekt ze vanuit Buja, de chauffeur van het minibusje rijdt enorm roekeloos en snel, de passagiers vragen verschillende keren om trager te rijden..
Hij moet een beetje uitwijken voor een tegenligger en gaat overkop. We krijgen het bericht dat ze in het ziekenhuis ligt in Rwanda en zeker een nachtje moet blijven.. gelukkig is het niet zo ernstig en zijn de grenzen de zondag ook opengebleven..

Sange...

Onderweg naar Bukavu langs Sange gepasseerd.
Vorig jaar explodeerde deze tankwagen en kostte het leven aan meer dan 250 mensen en veroorzaakte nog eens 100 gewonden...(Je herinnert je misschien wel de gruwelijke beelden, bij ons vaak in het nieuws geweest) Het heeft iets luguber hoe die tank er ligt en mensen, die er waarschijnlijk hun familie door verloren, terug rond leven.

Dans ma Famille Congolaise...

Ik logeer bij de tante van Hyene, de vroegere permanent op het bureau, aan de rand van het Kivumeer, echt op z'n Congolees. Heb er dan ook direct 5 broertjes en 2 zusjes bij. M' n bed deel ik met de zusjes- eten met de familie- vanaf 5uur 's morgens leven in de brouwerij- 's morgens water halen-koken op houtskool- douchen met de emmer en m'n swahili verbetert zienderogen:)

Les Elections!!!

Verkiezingen organiseren in zo’n groot land als Congo.. het is geen evidentie. Toch heeft de kiescomissie er alles aangedaan om de verkiezingen de 28ste November te laten doorgaan. Het is of het land al enkele dagen stil ligt hierdoor, veel kinderen kunnen al een week niet naar school omdat hun klassen gebruikt worden als stemlokaal en nog moeten ingericht worden, anderen houden zich constant bezig met de propaganda of alleszins het ondergaan.
Gisterenavond ging overal het gerucht via een smsje,zogezegd door de UN opgesteld, dat alle stylo’s vervalst waren: ‘de inkt vervaagt na een half uur, neem jullie eigen pen mee’. Een paar van de scouts die ook observateur zijn hebben daarjuist al de test gedaan en bevestigd dat het niet zo is :).
Normaal had iedereen 11uur de tijd om in zijn stembureau te gaan stemmen, dit is op verschillende plaatsen iets minder geweest omdat niet alle materiaal tijdig aanwezig was, maar verliep al bij al goed in Bukavu waar de meeste bureaus om 6uur openden. Was ik twee dagen eerder geweest kon ik nog een kaart bemachtigen als observateur, maar niet meer gelukt, dus doe ik gewoon een serieuze wandeling langs de verschillende bureaus. De straten richting de stembureaus lopen vol mensen, die hun beste zondagse kleren aanhebben. Het lijkt het ideale moment om anderen te ontmoeten- een sociale gebeurtenis. Er hangt een rustige, vredige sfeer (niet wat voorspeld was) Er staan politie en blauwhelmen voor de bureaus- de UNhelicopter cirkelt constant boven de stad-2 enorme tanken passeren- vandaag geen NGO-auto’s in de straten- die hebben allemaal vrijaf en de opdracht binnen te blijven of zijn de grens over. Overal steken de mensen hun blauwe duim ( --in inkt gedopt zodat ze geen tweede keer zouden stemmen) naar me omhoog ‘Muzungu, t’as vote comme congomanni?’
Er is ook wel chaos voor de bureaus: buiten hangen lijsten waarop ze hun naam moeten zoeken, waar ze moeten stemmen, die hangen niet altijd alfabetisch en er zijn soms teveel mensen voor 1 bureau. In de namiddag valt er hevige regen, dit kan hier alles blokkeren, door modder kunnen mensen zich niet verplaatsen, hierdoor zullen enkele bureaus langer openblijven.
Ben benieuwd naar de uitslag morgen en hoe er zal op gereageerd worden! Ook naar de nog niet gehoorde incidenten en 'rumeurs'
Mijn pronostiek: Kabila, want elke provincie heeft wel een favouriet die daar beter zal scoren maar alle provincies samen..)

Verkiezingskoorts :

--

Back 2 Congo

Yes, na meer dan anderhalfjaar terugkeren naar Bukavu :)!

Bijna de check-in gemist, dankzij 45 min treinvertraging en het tsjoolen met de 50 kg bagage - 5 tenten, scoutshemden, T-shirts,.. voor het project- dus ook mogen spurten om het vliegtuig naar Bujumbura (Burundi) te halen. Bij aankomst moet je langs de visumdienst, was al direct lachen. Je vult tweemaal een formulier in en dient dit samen met geld en paspoort in. Zitten er vier agenten voor je achter hun computer, geven ze je documenten vier keer door. Zie je alle mensen die hun paspoort voor je indienden hun pas terugkrijgen. Dan passeert je pas nog eens langs alle vier de agenten, discussieren ze, hebben ze je visum gemaakt, melden ze dat je formulier dat je hebt ingediend kwijt is... opnieuw beginnen. Zo werd het laat en gelukkig een lift gekregen van een chauffeur van een vriendelijke belg. Tegen 22u was ik bij de nonnetjes waar ik ging overnachten, had niet gereserveerd en er was geen plaats meer..na wat onderhandelen toch een plekje gekregen. De volgende morgen bus richting Congolese grens: amai was me dat weer een vriendelijk onthaal :); TU VAS OU?! "bukavu" "QUI T AS INVITE??" "eum les scouts" OU ES TA LETTRE?? eum, je n' ai pas, j'ai donne pour mon visa, est ce que mon visa n'est pas en ordre? OUI MAIS OU EST TA LETTRE? Achter me had er iemand van de grenspolitie gehoord dat ik scouts was: ah geen probleem, laat haar maar passeren :).
Over de grens direct Ambianceeeeee! Overal vlaggen-posters-mensen die een cijfer tonen met hun vingers- hier zijn vooral 3: Kabila, 5: Kamerhe populair.
Camions , met boxen waaruit loeiharde verkiezingspropaganda weerklinkt passeren constant, meestal gevolgd door politiejeeps om alles wat te controleren.
Ik heb niet de indruk dat er een vijandige sfeer heerst.
Het was al laat om nog door te reizen naar Bukavu dus een nachtje in Uvira doorgebracht. Tegen de avond 3 sympathieke kenianen tegengekomen die voor een bedrijf werken die het gif, om het goud te verwerken, naar de mijnen transporteert. ( blijkbaar heel gevaarlijk, en superstraffen en boetes als er maar iets van het gif zou lekken, voor 500 000 dollar verzekerd per transport) Ze waren zo verwonderd om er een blanke alleen op straat tegen te komen dat ze me direct uitnodigden om mee te eten. De kenianen moesten ook naar Bukavu, maar gingen met hun jeep via Rwanda. Ik kan niet via die weg omdat de rwandezen het ons altijd moeilijk maken om tijdig een visa te krijgen- ging met een busje via de bergen. Ze besloten ook via de bergen te gaan zodat ik transport had...Maar dit hebben ze zich ZEKER EN VAST beklaagd. Aan al wie me gezegd had dat de weg langs NGOMO verbeterd is- dat is ze niet, toch zeker niet in het regenseizoen! Miljaarde, op putten in de weg kan je vloeken, maar modderstromen... constant ogen toeknijpen en bidden dat we niet gingen vastzitten of in de afgrond glijden. Want er is daar geen gsmbereik en daar sta je dan..Maar bij aankomst is zoiets natuurlijk opslag vergeten als je de lachende gezichten ziet van de scouts die me opwachtten op het bureau. Een warm, hartelijk weerzien. Dat direct werd gevierd met de nodige primussen en congolese dansen :) ( op de muziek van een gsm, want erwas geen stroom)